Rola butów podczas biegania, jak wszyscy wiemy jest nieoceniona.
Buty do biegania zapewniają odpowiedni komfort i bezpieczeństwo treningu. Odpowiedni but nadaje energii krokom i pozwala odzyskać część energii związanej z jej wytracaniem podczas kroku, jednocześnie zapewniając absorbcję wstrząsów generowanych przy uderzaniu piętą o podłoże.
Badanie ukształtowania stóp za pomocą podobaroskopu.
Wybór butów do biegania
Jak zatem odnaleźć idealną parę butów do biegania dla siebie?
Zanim zaczniesz oglądać te wszystkie kolorowe i urzekająco nowoczesne modele, których technologie skradną Twoje serce: Na sam początek jest kilka pytań na które powinieneś sobie odpowiedzieć:
1. Na jakim poziomie zaawansowania jesteś?
2. Jakim typem: pronacyjnym czy supnacyjnym jesteś?
3. Ile zamierzasz wydać pieniędzy na swoją pierwszą lub kolejną parę butów biegowych.
Każde z powyższych pytań uważam za równie ważne, z tego powodu nie należy kierować się ich kolejnością. Przejdźmy do pierwszego z nich.
Buty do biegania, a stopień zaawansowania
Jak wygląda Twój starz treningowy? Zaczynasz stawiać pierwsze kroki czy jesteś już „ starym wyjadaczem”, a starty w biegach długodystansowych nie są dla Ciebie niczym nowym?
Osoby dopiero zaczynające biegi powinny wybierać masywniejsze podeszwy, grubsze i lepiej amortyzujące od tych cieńszych, przeznaczonych dla wprawnych biegaczy. Jeżeli jesteś biegaczem początkującym, wielce prawdopodobne jest również, że podczas stawiania kroku, w momencie lądowania, bardziej niż profesjonalny biegacz, obciążasz piętę. Skoro tak jest, powinieneś postawić na buty o większej różnicy poziomu pięty i śródstopia.
Bardziej uniesiona pięta to lepsza amortyzacja w tym obszarze oraz wygodniejszy bieg.
Przy okazji tego pytania zwróć uwagę na sezon w jakim będziesz biegał w danym momencie. Sezon biegowy wcale nie musi oznaczać nadchodzącego lata, lub wiosny. Równie dobrze, ten pierwszy może nadejść dla Ciebie jesienią. W takim wypadku ochładzające się dni wymuszać będą cieplejsze obuwie. Zaskoczony? Ależ tak! Buty biegowe również występują w wersjach jesiennych i zimowych, a różnią się mniejsza lub większą przewiewnością, zoptymalizowaną do warunków danej pory roku.
Stopa Pronująca czy supinująca?
Te dwa obco i niepokojąco brzmiące słowa tylko z pozoru są straszne i lepiej szybko się z nimi oswój ;) Oznaczają one bowiem typ, „ styl” w jakim ukształtowana jest Twoja stopa i co za tym idzie sposób w jakim styka się ona z podłożem.
W prostych słowach: masz stopę supinującą, jeżeli nadmiernie obciążasz zewnętrzną krawędź stopy. Twoja stopa jest mocno wysklepiona a kolana - rozchodzą się na boki. Za prawidłowe ustawienie kolan podczas biegu, można przyjąć takie, które znajduje się w tej samej płaszczyźnie w której stoimy. ( Dla precyzji dodam, że chodzi o płaszczyznę którą fizjoterapeuci nazywają „płaszczyzną strzałkową”) Kolana nie powinny odchylać się na boki: nie skręcać się do zewnątrz ani ku środkowi.
Stopa pronująca to stopa która ma tendencję do przeciwnych „wariacji” ;) Obciążona jest zazwyczaj za mocno od środka.
Kolano w tym wypadku, podążając za stawem skokowym, kierować się będzie do środka, a nie na zewnątrz.
Mówiąc o stopach wspominam również o kolanach, ponieważ te dwie struktury są ze sobą połączone, niczym dwa naczynia i jedno determinuje zachowanie drugiego. I tak - źle obciążona stopa wpływa na ustawienie stawu kolanowego, tak i staw kolanowy, w kontuzji lub o wadach rozwojowych, wpływa na zachowanie się stopy.
Oczywiście możliwa jest jeszcze sytuacja idealna- tzn. stopa neutralna. Wtedy - w czystej teorii ustawienie stopy jest zrównoważone, kolano podczas biegu nie zbacza ani do środka ani na zewnątrz.
Jak sprawdzić czy jesteśmy biegaczem supinujący, pronującym a może neutralnym?
Typy wysklepienia stopy
W pierwszej kolejność obejrzyjmy buty w których dotychczas biegałeś - postarajmy się ocenić na podstawie ich starcia, po której stronie są najbardziej wytarte podeszwy, gdzie występują największe wgniecenia: po stronie zewnętrznej-sugerują stopę supinującą. Po stronie wewnętrznej- stopę pronującą.
Następnie możemy spróbować ocenić swój łuk stopy odciskając jej kształt na kartce papieru, po zamoczeniu w wodzie lub farbce. I tutaj: mocno wysklepiony łuk stopy, mocne wcięcie w jej kształcie pomiędzy przodostopiem (tą poduszeczką przed palcami) a piętą, sugeruje stopę supinującą lub neutralną, a mniej zarysowana- pronującą.
Kolejnym testem jest spojrzenie w lustro przodem i od środka, stojąc bokiem. W idealnej sytuacji można porównać swoje stopy do stóp kogoś, kogo tendencję znamy.
Obserwować możemy się w lustrze, ja polecam podbiec kilka kroków w stronę lustra, jeśli to tylko możliwe. Pozwoli to na prawdziwą obserwację tego, jak zachowują się stopy w ruchu.
Zawsze proszę pamiętać, że należy oceniać typ stóp zarówno podczas spoczynku jak i ruchu. Umożliwi to trafniejszą ocenę.
Ustawienie kolan względem typu wysklepienia stopy
Jeżeli wszystkie opisane przeze mnie testy, są dla Ciebie równie jasne i przejrzyste co wróżenie z fusów- udaj się do profesjonalnego fizjoterapeuty lub centrum podologii i pozwól specjaliście wypowiedzieć się na ten temat.
Jeśli jednak po tych trzech testach jesteś już niemal pewny swojego typu- zachęcam do zamówienia i przymiarki kilku modeli butów biegowych ze sklepu SkiTenis.
Jakie więc modele butów proponujemy dla każdego z typów?
Buty do biegania dla pronatorów
Zacznę od butów dla pronatorów. Jest to sytuacja najbardziej poważna i w związku z biomechaniką kończyn dolnych, wymagająca szczególnej uwagi.
Pronujący typ obciążania stopy prowadzić może z łatwością do kontuzji takich jak boczne przyparcie rzepki czy szybszego zużycia stawu kolanowego. Ale dość już straszenia. Jakie buty dla pronatorów?
Buty do biegania Mizuno Wave Inspire 15
Zaproponować można np. Mizuno Wave Inspire 15 damskie lub męskie. Jest to but przeznaczony dla umiarkowanych pronatorów. Delikatnie koryguje on tę niepożądaną cechę stopy, zapewnia solidne wsparcie i lekkość biegu.
Buty do biegania dla supinatorów i neutralnych
Jeżeli chodzi o stopy supinujące i neutralne, wrzucane są one do „jednego worka”. Z uwagi na mniejsze zagrożenie kontuzją, przy ustawieniu stopy charakterystycznym dla supinatorów i stóp neutralnych, wada ta (lub jej brak) nie jest korygowana tak jak w przypadku pronatorów, a jedynie zapewnia się optymalne wsparcie i komfort biegu.
Wspaniałe modele zarówno dla początkujących jak i bardziej zaawansowanych to: Mizuno Wave Rider 22 czy Mizuno Wave Ultima 11.
Buty do biegania Mizuno Wave Rider 22
Buty do biegania Mizuno Wave Ultima 11
Nie ma to jak sprawdzić na własnej skórze co znaczy but przeznaczony do naszego typu stopy, dlatego zachęcam do wyboru odpowiedniej dla siebie i swoich stóp pary obuwia, a podziękują Ci stopy i kolana ;)
Ostatnie lecz jakże ważne pytanie:
Ile wydać na buty do biegania?
Koszt obuwia biegowego nie powinien nigdy stanowić najważniejszego kryterium jego zakupu. To właśnie obuwie chroni i wspiera biegacza. Jest podstawą komfortowego biegu. Warto więc zainwestować w dobre buty do biegania, które służyć nam będą przez dziesiątki, jeśli nie setki kilometrów. Przyjmuje się że, buty biegowe powinno zmieniać się co około 1000km, lub częściej.
Jaki czas to oznacza, zależy bardzo indywidualnie od biegacza. Dystans około 20 maratonów dla jednego biegacza, oznaczać będzie jeden sezon, dla innego pół a jeszcze inny nie przebiegnie go przez kilka lat. Warto jednak pomyśleć o cenie butów w inny sposób:
Jeżeli w trakcie biegania, koszt butów to właściwie jedyny ponoszony wydatek, jaki będzie jego koszt w przeliczeniu na kilometrowy dystans? Otóż przy przykładowej parze: Mizuno Wave Rider 22, jednorazowy koszt to ok. 599zł, w przeliczaniu na 1000km, cena za 1km jest szczodrze poniżej złotówki a dokładnej 0,59zł. Jeden trening - bieg 10km wyniesie nas niecałe 6zł. Trudno wyobrazić sobie tańszy sport ;)
Jeśli jednak, jednorazowy koszt butów na chwilę obecną, jest za wysoki, warto szukać butów z wcześniejszych sezonów, np. w sklepie SkiTenis , gdzie obok nowości na rynku, znajdziesz propozycje kilka sezonów starsze.
Autor:
Joanna Gierak
mgr Fizjoterapii